Kunstmatig dom

Afbeelding via Pixabay

Kun je een beetje tekenen? Mooi zo. Maak dan een plaatje voor mij met twee vlaggetjes, elk aan een korte stok, die een hoek van 45 graden met elkaar maken.

Niet zo moeilijk toch, deze opdracht? Stop haar echter in ChatGPT en je krijgt met geen mogelijkheid die hoek erin verwerkt. Wel krijg je twee stokken naast elkaar, die in het beste geval met elkaar verstrengeld zijn. Aan de ene kant zit dan een vlag die naar links, aan de andere kant eentje die naar rechts wappert. Vraag je nog eens specifiek om die hoek, dan worden de vlaggen verlengd en omgevouwen, inderdaad in een hoek van 45 graden. Maar die stokken, die blijven stoïcijns parallel aan elkaar.

Hoezo “kunstmatig intelligent”, denk ik dan. Toegegeven, ik zou die vlaggen zelf nooit zo strak en snel kunnen tekenen. Voor de rest denk ik na zo’n teleurstelling toch eerder dat dat ding kunstmatig dom is. Ik plak niet snel een dergelijk etiket ergens op, maar als je pocht met je intelligentie en dan niet snapt wat elke brugklasser met een geodriehoek wél snapt, dan ben je af.

Een veel slimmere – maar tevens verwerpelijke – toepassing van AI is het oplichten van mensen. Ik was amper aan deze blog begonnen, toen op de radio een gesprekje begon over goedgelovige mensen die waren opgelicht door criminelen die zich op een datingsite voordeden als René Froger, Max Verstappen, Mark Rutte of André Rieu. Stuk voor stuk mensen die goed in de slappe was zitten. En toch bedelden ze na wat heen er weer geflirt om geld, zogenaamd omdat ze er even niet bij konden, bijvoorbeeld vanwege problemen met hun manager. Eén slachtoffer had zelfs der-tig-dui-zend euro overgemaakt naar “René Froger”.

Volgens de gast van het radioprogramma (ik heb het begin van het gesprek gemist, maar ik meen dat het Maaike Timmerman was, van de NPO-podcast Het Misdaadbureau) trappen iets meer vrouwen dan mannen in dit soort trucs, en dan vooral die van iets gevorderde leeftijd – mensen, die niet per se weten wat normaal online gedrag is. En als je dan een persoonlijk spraakbericht van jouw idool krijgt, via een datingsite nog wel, dan ben je toch in de zevende hemel?

Nu zou je je natuurlijk kunnen afvragen wat uitgerekend deze mensen op een datingsite te zoeken hebben (nou ja, misschien afgezien van Mark Rutte). Kijk, het ontmaskeren van dit soort oplichting werkt met vlaggetjes; hoe meer vlaggetjes, hoe waarschijnlijker dat het foute boel is. BN’er op een datingsite: grote rode vlag. BN’er die met jou aanpapt? Forse rode vlag. Al dan niet bekende persoon die na een paar gezellige chats om geld vraagt: enorme rode vlag. Drie rode vlaggen op een rij? Wegwezen!

Maar ja, dat spraakbericht hè. Dat klinkt echt heel overtuigend. En als je niks van deepfakes afweet, dus dat kunstmatige intelligentie wordt gebruikt om een stem iedere gewenste tekst te laten uitspreken, dan kan ik je moeilijk natuurlijke domheid verwijten. Laten we afspreken dat je voortaan aan die rode vlaggen denkt als je iets onwaarschijnlijks tegenkomt. Misschien helpt het je om er niet in te tuinen.

Nog even terug naar die gekruiste vlaggen (want dat hele verhaal over flirtende BN’ers sloop er toevallig in omdat ik met een half oor naar de radio luisterde). Dat plaatje dat ik wilde hebben, dat was voor privégebruik. Voor mijn werk als rijksambtenaar had ik zo’n AI-tool niet mogen gebruiken. In ambtelijke bewoordingen: het gebruik van niet-gecontracteerde AI is in beginsel niet toegestaan. Ik draai deze regel liever om: voor je werk mag je alleen AI gebruiken die we ingekocht hebben. Waarom dat beter is? Omdat er dan een contract ligt waarin de rechten en plichten van beide partijen beschreven zijn. Dat zorgt ervoor dat onze gegevens niet zo maar in een groot kunstmatig brein mogen worden opgenomen en het baasje van dat brein ze voor eigen doeleinden kan gebruiken. Zie zo’n contract maar als een groene vlag.

 

En in de grote boze buitenwereld …

• mag je DeepSeek al helemaal niet gebruiken.
• brengt DeepSeek namelijk nogal wat security- en privacy-issues met zich mee.
• traint Meta z’n AI met illegaal verkregen boeken.
• wordt het de hoogste tijd voor een eigen Nederlandse cloud (onder de naam Cloud Kootwijk).
• willen banken bij telecomproviders kunnen checken of je telefoneert tijdens het overboeken van geld.
• doen sommige banken dit via een omweg (omdat het bovenstaande nog niet mag).
• kun je criminelen ook de mond snoeren door stroom en internet uit te zetten.
• walst het bureau van Elon Musk door federale databases alsof er geen security- en privacyregels zouden zijn.