vrijdag 26 april 2024

Briljant mislukt

 

Afbeelding via Pixabay

Nee, deze week stond ik niet alweer een presentatie te geven. Deze week nam ik een warm bad in de presentaties van anderen, tijdens de door gepassioneerde collega’s georganiseerde Liefde voor je VAKweek. Drie dagen lang waren er verhalen en workshops van en door voornamelijk collega’s. En een klein aantal externe sprekers (plus de geweldige Lucas de Man als gastheer).

In het programma trok één externe spreker meteen mijn aandacht: prof. dr. Paul Iske, CFO (Chief Failure Officer, “directeur Mislukkingen”) van het Instituut voor Briljante Mislukkingen (IvBM). Ik was benieuwd wat dat zou kunnen zijn, een briljante mislukking. En ik verwachtte de nodige humor. Die was er wel degelijk, maar de boodschap van Iske was bloedserieus: sommige dingen lopen nu eenmaal anders dan bedoeld, terwijl de mensen die er vol overgave aan werken niets te verwijten valt. En daar valt veel van te leren. Mislukkingen zijn normaal, leert Iske ons.

Onze directie heeft live on stage als twintigste organisatie de Universele Verklaring van het Recht Briljant te Mislukken ondertekend. Die verklaring kent vijf artikelen, waarvan de beide eerste de goede naam, psychologische veiligheid en het recht op persoonlijke evolutie regelen. De volgende twee geven je het recht op proberen en op vergeving, relativering en lering als een poging om iets te bewerkstelligen mocht mislukken. Het laatste artikel geeft vorm aan het universele van de verklaring: iedereen mag briljant mislukken, ongeacht wie en wat je bent. De verklaring definieert een briljante mislukking als “een poging om waarde te creëren, waarbij geen vermijdbare of verwijtbare fouten zijn gemaakt en desondanks het oorspronkelijk gewenste resultaat niet is behaald: er is geleerd en de leerervaringen worden gedeeld”. Doel van de verklaring is om “de waardering voor deze rechten en vrijheden te bevorderen, en door vooruitstrevende maatregelen deze rechten algemeen en daadwerkelijk te doen erkennen en toepassen”.

Het leek zo’n briljant idee, maar om de een of andere reden is het toch mislukt. Het IvBM geeft ons zestien handvatten om van onze fouten te leren, de zogenaamde archetypen (“universele lessen, patronen of leermomenten”).  Ik noem er een paar. Als je te maken hebt met ‘de gloeilamp’, dan ben je aan het experimenteren, en werk je via trial & error naar de oplossing toe, net als bij het maken  van de allereerste levensvatbare gloeilamp. Bij “de bananenschil” heb je te maken met ongelukken, die in een klein hoekje zitten. Zoals bij de magnetrons van AEG, die na een update dachten dat ze een stoomoven waren. En bij “de lege plek aan tafel” heb je niet alle relevante partijen bij je project betrokken. Dat gebeurde bij de zingende weg in Friesland, waar een ribbelpatroon op het wegdek ervoor moest zorgen dat automobilisten zich aan de maximum snelheid hielden, door als beloning het Friese volkslied te laten weerklinken. Hier was men vergeten dat omwonenden dit misschien een minder goed idee zouden vinden.

Na zo’n presentatie ga je je vanzelf afvragen of je in je eigen omgevingen ook briljante mislukkingen ziet. Ik kan – om, eh, veiligheidsredenen – bevestigen noch ontkennen dat ik ze in mijn dagelijkse werk tegenkom. Ik kan het wel dichter bij mezelf zoeken, en dat is best spannend. Vooral om erover te schrijven. Maar vooruit, we hebben die verklaring getekend, er kan mij dus niets overkomen.

De Security (b)log bestaat inmiddels dertien jaar; binnenkort verschijnt de vijfhonderdste aflevering. In alle bescheidenheid mag ik stellen dat het een succes is, en het management deelt die mening. Cijfers, commentaren en spontane schouderklopjes bij de koffieautomaat onderbouwen dat. In 2016 vonden we dat het zonde was om al dit moois voor onszelf te houden en ging de blog extern (op Blogspot en LinkedIn). Bovendien is er sinds twee jaar is er ook een Engelstalige versie – we hebben steeds meer niet-Nederlandstalige collega’s en bovendien mag de hele wereld meegenieten, nietwaar? Als ik op de cijfers van Google Analytics en LinkedIn mag afgaan, dan blijft het bereik van de externe publicaties zwaar achter bij de interne versie. Daar moet ik bij vertellen dat die cijfers wat lastig te interpreteren zijn: op Blogspot (een dienst van Google) zie ik soms onwaarschijnlijke aantallen lezers uit verre landen, en LinkedIn geeft cijfers voor ‘impressies’ en ‘weergaven’ die ver uit elkaar liggen. Een handjevol vaste lezers steekt daar iedere week een duim op (bedankt!), aangevuld met een wisselend maar bescheiden publiek. Nou ben ik zelf ook niet iemand die bij alles z’n waardering uit, maar als je aan de ontvangende kant staat, dan is het toch wel prettig om enige feedback te krijgen. Maar alleen als je het stuk ook echt goed vindt hè.

Op de leeromgeving van het IvBM, BriMis, kun je je eigen project toetsen aan de archetypen. Als ik mijn externe blog daar doorheen haal, dan komen er drie bovendrijven. Als eerste ‘de rechterhersenhelft’: “Sommige mensen zijn onvoorspelbaar en/of niet consequent in hun reacties en beslissingen en dat introduceert een extra graad van onzekerheid.” Dat zijn de stille lezers. De tweede, ‘de huid van de beer’, geeft onder andere aan dat je aanpak ook in andere omstandigheden moet werken. Dat slaat op de externe publicatie. En ten slotte is daar ‘de junk’: “het niet-kunnen-of-willen-stoppensyndroom”. Dat ben ik. En misschien heb ik ook nog te maken met ‘de lege plek aan tafel’, want ik heb amper zicht op het externe publiek. Bovendien bestaat dat publiek waarschijnlijk voornamelijk uit vakgenoten, terwijl mijn eigenlijke doelgroep ‘de gewone mens’ is. Help mij vooruit, beste lezer, door mij feedback te geven én door mensen in je omgeving op de Security (b)log te attenderen. Alvast bedankt!

De komende twee weken verschijnt er geen Security (b)log.

 

En in de grote boze buitenwereld …