vrijdag 19 januari 2018

Naar de kroeg

Een IV-café is een ontmoeting van mensen uit de informatievoorziening  met de mensen van de business, of wat eenvoudiger uitgedrukt: de IT-afdeling ontmoet haar klanten. En dan niet in een vergaderzaal, maar – je raadt het al – in een café. Het idee daarachter is dat mensen zich in zo’n informele omgeving op hun gemak voelen en daardoor creatief denken, spreken en luisteren (dat ‘creatief luisteren’ snap ik ook niet, ik heb dat niet bedacht hè). Maar goed, waar het natuurlijk om gaat is dat men een middagje prettig ongedwongen met elkaar samenwerkt en nieuwe gezichtspunten opdoet. Aha-Erlebnisse zijn daarbij welkom.

Deze week was er een speciale editie van het IV-café georganiseerd. Het was namelijk nu niet ketengeoriënteerd, maar thematisch, met als thema – jawel, alweer goed geraden. Het initiatief kwam van twee directeuren: de baas van het datacenter en iemand van de concerndirectie. Dat op zich maakt het al veelbelovend: dat zo’n initiatief niet van de informatiebeveiligers hoeft uit te gaan. En ook het programma werd bepaald niet alleen door informatiebeveiligers gevuld. Aan het begin van de middag was er een panelgesprek zonder ook maar een enkele beveiliger. Nee, daar zaten IV-managers die hun zaakjes keurig voor elkaar hadden. Ze hadden vragen meegebracht die het publiek via de app Kahoot kon beantwoorden, zodat op het grote scherm meteen te zien was hoe men erover dacht. Vervolgens legde het panellid dat de vraag had ingebracht uit wat zijn/haar voorkeursantwoord was. De vragen gingen bijvoorbeeld over de voorwaarden die Dropbox stelt, over het gebruik van openbare wifi en over het gebruik van bedrijfsdata voor verschillende doeleinden. Het was mooi om te horen dat deze managers antwoorden kozen die je als beveiliger graag zou willen horen. Hoewel theorie en praktijk soms toch wat uit elkaar liggen. Zo luidde het gewenste antwoord op de Dropbox-vraag: “Ik lees alle voorwaarden zodat ik weet waar ik ‘ja’ op zeg”. Dat is inderdaad wat je eigenlijk zou moeten doen, maar wie leest die veel te lange, juridische teksten nou echt? Zoals ik hier al vaker heb gezegd: ‘eigenlijk’ is het meest misbruikte woord in de informatiebeveiliging. Als je iets ‘eigenlijk’ zou moeten doen, dan doe je het dus niet. Maar goed, de goede voornemens zijn er.

Hierna verschenen negen pitchers op het podium, die ieder in drie minuten reclame mochten maken voor hun onderwerp. Dit waren onder andere security officers en beleidsmakers, maar ook de programmamanager voor de invoering van de nieuwe privacywetgeving (AVG), een data scientist en een teammanager. Het publiek werd gemaand goed op te letten, want na de pitches kwam een quiz waarvoor een zestal bezoekers kandidaat waren zonder dat zij dat vooraf wisten. Het spel was slechts de vorm, want het ging natuurlijk ook nu weer om de toelichting op de antwoorden. Want dáár kon je iets van leren. Soms heel basale dingen, zoals de betekenis van de afkorting BIR (Baseline Informatiebeveiliging Rijksdienst). Vaak veel inhoudelijker, zoals het feit dat je zakelijke laptop weliswaar goed beveiligd is, maar dat dat niet betekent dat er nooit een virus op kan komen – sommige virussen verspreiden zich nu eenmaal sneller dan beveiligingsupdates. En ja, technisch gezien kun je met je goed ingerichte laptop thuis en onderweg net zo veilig werken als op kantoor, maar hoe zit het met omstanders die een oogje op jouw scherm werpen? Informatiebeveiliging is niet alleen techniek, maar ook gedrag.

Daarna mocht ik zelf aan de bak, tijdens de rondetafelgesprekken. Aan negen – meest rechthoekige, maar dat terzijde – tafels konden de bezoekers in twee rondes verdere verdieping halen op de onderwerpen uit de pitches. Bij mij konden ze terecht voor het onderwerp cybercrime. Dat ging laagdrempelig, aan de hand van een voorbeeld van een phishing-mail. Ik liet zien dat een afzenderadres kán verraden dat het nep is, maar ik vertelde er ook meteen bij dat het een fluitje van een cent is om dat echt te laten uitzien. Daarna toonde ik hoe je kunt checken wat er onder een link schuil gaat: de cursor erboven laten zweven (zonder te klikken) en in de statusbalk van de browser kijken, of – op een mobiel apparaat – lang op de link drukken waardoor de URL (het adres) in een pop-up verschijnt. Als het nep is, dan zie je dat die URL niet naar het domein van het bedrijf verwijst waar de mail afkomstig van zegt te zijn. Helaas gaat dat niet altijd op: een bedrijf als Ziggo stuurt linkjes mee die in eerste instantie naar een heel ander domein verwijzen en daarna pas doorlinken naar ziggo.nl. Dat is erg jammer.

Ik kan deze werkvorm van harte aanbevelen. De ontmoeting met de mensen waarvoor je het allemaal doet, in een ongedwongen sfeer, verhoogt het wederzijdse begrip. Zoek uw doelgroep op!

En in de grote boze buitenwereld …


... is er weer een nieuwe mogelijkheid ontdekt om iOS-devices en Mac’s te laten crashen door middel van een sms’je.

... kun je toch maar beter een virusscanner op je Mac zetten.

... is een geavanceerde spywaretool voor Android-toestellen ontdekt.

... zinnen de autoriteiten op mogelijkheden om cryptovaluta beter onder controle te krijgen, omdat die voor witwassen en terrorisme worden gebruikt.

... leggen hackers op deze site uitgebreid uit hoe je je tegen hackers kunt beschermen. Ze vertellen niet alleen wat je moet doen, maar ze noemen er ook de producten bij die je kunt gebruiken – en dat is handig.

... kan een goed ontworpen user interface soms best wel belangrijk zijn.

... dook er ook nog eens een foto op van een kantoor van de Hawaïaanse rampendienst met op de achtergrond een geeltje waar een wachtwoord op stond.

... is het nog niet zo gemakkelijk om in digitale identiteiten te voorzien.

... hebben Microsoftbellers heel wat geld bij elkaar gestolen in Nederland.

... worden binnenkort waarschijnlijk nieuwe veiligheidslekken in processoren bekend.



vrijdag 12 januari 2018

Bitcoins

Ik ben vast niet de enige die zich in de kerstvakantie over bitcoins heeft gebogen. Dat gebeurt in veel gevallen uit hebzucht of uit vrees iets belangrijks mis te lopen – the fear of missing out  (FOMO). Gelukkig kan ik me nog een beetje verstoppen achter beroepsmatige interesse, maar eerlijk gezegd is het toch omgedraaid: ik zou best wel een graantje van de hausse willen meepikken en zoals zo vaak let ik daarbij speciaal op de beveiligingsaspecten. En die zijn er wel degelijk. Het is simpel: het gaat om geld en dús is de veiligheid in het geding. Tot nu toe heb ik nog geen rooie cent in welke cryptovaluta dan kunnen steken, maar ik heb wel al voldoende materiaal voor een blog hierover.  

Voordat je iets met cryptovaluta – de verzamelterm voor bitcoin en altcoins zoals ether, monero en ripple – kunt doen, moet je iets hebben om ze in op te bergen. Euro’s heb je op je bankrekening, in je portemonnee of desnoods in je broekzak en voor cryptovaluta heb je een wallet nodig. In die wallet sla je codes op die de virtuele muntjes die je bezit vertegenwoordigen. Je kunt cryptovaluta op grofweg vier verschillende plaatsen opslaan: bij een dienstenleverancier, in een programma op je eigen computer/smartphone/tablet, in een hardware wallet of op papier. Om met die eerste te beginnen: die vind ik nogal link. De euro’s op mijn bankrekening zijn keurig gedekt door de bankgarantie, daar staat de overheid achter. Cryptovaluta zijn niet door een overheid of een instantie gereguleerd en daarmee ook niet gegarandeerd. Als je dus je bitcoins ergens online hebt opgeslagen en een hacker of de eigenaar van de dienst gaat ermee vandoor, dan heb jij het nakijken. Die optie viel daarom al snel af voor mij.

De paper wallet is wat mij betreft de frivoolste uit het rijtje. Je bewaart je codes letterlijk op papier en dat gaat gepaard met de nodige rompslomp. En als je papiertjes op de tocht komen te staan en wegwaaien, dan is je fortuin ook weg. Een hardware wallet is wat dat betreft veel robuuster en bovendien bevat hij geavanceerde beveiligingsmaatregelen. Het is een speciaal soort USB-stick en geldt als de veiligste manier om je cryptovaluta op te slaan. Maar daar hangt dan weer een prijskaartje aan dat begint bij zo’n zeven tientjes en tot in de honderden euro’s loopt. Maar dan kan er ook geen enkele hacker bij. Je kunt een back-up maken, want zo’n klein ding kun je natuurlijk toch vrij gemakkelijk kwijtraken. En mocht je de toegangscode vergeten, dan is er nog een lange passphrase die je centen kan redden.

Optimaal beveiligen is het maken van afwegingen tussen enerzijds veiligheid (bescherming) en anderzijds bruikbaarheid – het moet allemaal nog wel zonder al teveel inspanning werken hè. En zo kom ik voor mijn doel uit bij een software wallet op mijn eigen pc. Daarmee heb ik het geld in eigen beheer en het kost niks. Natuurlijk moet ik mijn pc dan wel afdoende beveiligen. Ik heb mijn walletsoftware op twee pc’s geïnstalleerd en ze beheren allebei dezelfde wallet. Gaat één computer stuk, dan ben ik niet meteen alles kwijt.

Als je eenmaal een wallet hebt, dan wil je daar ook iets in stoppen. En waar haal je dat vandaan? Dat was ook nog een hele zoektocht. Als bitcoin-newby weet je nog niet welke bitcoin exchanges goed staan aangeschreven, maar als je diverse bronnen raadpleegt krijg je al gauw een aardig beeld. Het leek mij handig om het dicht bij huis te zoeken: een Nederlandse exchange waar je via iDeal kunt betalen. Leuk bedacht, maar ik was dus inderdaad niet de enige FOMO’ist en daardoor zijn die bedrijfjes geëxplodeerd. Ze nemen momenteel geen nieuwe klanten aan. Dan toch maar naar het buitenland. Daar wilden ze me wel hebben, maar of ik nog even een kopietje van een ID-bewijs wilde opsturen. Geen probleem: paspoort scannen, BSN afdekken en een ‘watermerk’ maken met datum en doel van de kopie. Ik had er nog onder geschreven dat ik het BSN had afgedekt om identiteitsfraude tegen te gaan. Helaas, je mag niets afdekken. En o ja, een scan mocht ook al niet, het moet een foto zijn. Een foto die ik maakte met de speciaal daarvoor bedoelde app KopieID (van het ministerie van Economische Zaken) mocht ook al niet. Op de site stond dat een watermerk is toegestaan, maar in de praktijk wordt zo’n foto toch afgewezen (dat zal wel een geautomatiseerd proces zijn dat niet door het watermerk heen kan kijken).

Schoorvoetend heb ik, na een afkoelperiode van een paar dagen, een foto zonder extra’s geüpload (nou ja, ik heb er wel voor gezorgd dat duidelijk is dat het een foto is). Maar ik kan nog steeds niets kopen, want door de grote drukte hebben ze zo’n twee weken nodig om alles te controleren. Ik moest trouwens ook nog bewijzen dat het opgegeven adres klopt. Dat mocht met bijvoorbeeld een bankafschrift of een energierekening. Lijkt me geen heel betrouwbare methode, maar dat is niet mijn probleem. Ik heb alle bedragen op een bankafschrift afgedekt en dat mag kennelijk wel.

Als we het in de informatiebeveiliging over beschikbaarheid hebben, dan doelen we daarmee doorgaans op het beschikbaar zijn van jouw gegevens en processen. In de wereld van de cryptovaluta heerst momenteel een heel ander beschikbaarheidsprobleem: als kritische nieuwkomer krijg je niet gemakkelijk een voet tussen de deur. Ik heb dan ook te doen met ransomeware-slachtoffers die bereid zijn om het gevraagde losgeld te betalen. De criminelen wensen uitbetaling in bitcoins en die zijn dus moeilijk te bemachtigen. En nu maar hopen dat die criminelen daardoor failliet gaan.

En in de grote boze buitenwereld …


... weet je dat een kwetsbaarheid belangrijk is als zij een naam en een logo heeft. Momenteel kampt de wereld met twee van dergelijke kwetsbaarheden tegelijk: Spectre en Meltdown. Meestal gaat het om kwetsbaarheden in software, maar dit duo speelt zich af in processoren.

... veroorzaken de updates die Spectre en Meltdown moeten verhelpen zelf ook problemen:

 ... is een gratis tool beschikbaar om je Windows-computer te testen op Spectre en Meltdown. Lees vooral ook de commentaren op dit artikel, die suggereren dat je voorzichtig moet zijn met deze tool.

... brengen niet alleen de softwaremakers updates uit, maar ook de hardwareboeren.

... speelt dit ook niet alleen op Windows-computers.

... heeft iemand de nieuwste Star Wars-film onder het beveiligingsvergrootglas gelegd.

... word je afgeluisterd door gratis apps, want tja, gratis bestaat nu eenmaal niet.

... is het niet verstandig om je browser wachtwoorden te laten onthouden.

... gaat de Edge-browser behalve wachtwoorden ook creditcardnummers opslaan.

... beschrijft dit artikel de verschillende soorten malware die we kennen.

... moet je liegen als je beveiligingsvragen beantwoordt.

... bestaan er veiligere vormen voor tweefactor-authenticatie dan sms.

... heeft de Roemeense politie vijf cybercriminelen opgepakt op basis van informatie van het Team High Tech Crime van de Nederlandse politie.

... werd aan cybercriminelen gevraagd waarom zij ransomware verspreiden.

... is het tv-programma Hunted wel realistisch, maar niet altijd echt.

... krijgen Amerikaanse slachtoffers van Microsoft-bellers een vergoeding.

... zijn groepschats in WhatsApp en Signal niet veilig. In theorie althans.