Willie Wortel

 

Afbeelding via Pixabay

Willie Wortel is een kraanvogel naar mijn hart. Hij kan op commando een geniaal apparaat uitvinden, of hij heeft nog ergens iets liggen wat toevallig van pas komt in een van de vele stripavonturen waarin hij mag optreden. Ze blinken altijd uit in zowel eenvoud als doeltreffendheid en alle uitvindingen hebben één ding gemeen: in de echte wereld zouden ze niet kunnen bestaan.

Donald Duck is een heel andere vogel. De eend is liever lui dan moe, impulsief, opvliegend. Niet bepaald iemand die eerst eens de handleiding leest als hij een nieuwe tv of zo koopt. Het komt nogal eens voor dat Donald bij Willie gaat shoppen. En terwijl Willie geduldig wil uitleggen hoe iets werkt, vliegt Donald er al mee door de deur, want hij weet het allemaal wel. Soms roept Willie hem nog na dat het apparaat nog niet helemaal af is, of dat het bijwerkingen heeft. Verderop in het stripverhaal betaalt Donald steevast de prijs voor zijn eigenwijsheid.

Ikzelf houd er niet van als mensen zomaar wat op knopjes drukken zonder te weten waar die voor dienen, in de hoop dat het apparaat dan doet wat ze willen. Hoe complexer het apparaat is, hoe meer er daardoor fout kan gaan, of hoe verder je wegzinkt in het moeras van de verkeerde instellingen. Ik ben dus zo iemand die nog handleidingen leest. Toegegeven, niet bij élk apparaat; onze nieuwe citruspers kreeg ik heus wel aan de praat zonder eerst in het boekje te kijken. Dat zat er overigens nog wel bij; tegenwoordig krijg je – omdat toch niemand de handleiding leest en al dat drukwerk een boel geld kost – hooguit nog een snelle-startgids en een QR-code voor de uitgebreide handleiding.

Computers, apps en het internet hebben geen handleidingen. Die zijn vervangen door helpfuncties. Als je beseft, dat je er niet uit komt, dan kun je die raadplegen. Soms kun je ze oproepen door op F1 te drukken, soms moet je een FAQ raadplegen, en anders moet je maar googelen. Maar al die dingen ben je dus al aan het gebruiken voordat je er een letter over hebt gelezen. Enerzijds mooi dat veel spullen dermate intuïtief werken dat dit kan, anderzijds lastig voor iemand die iets meer wil dan de basisinstellingen.

Dat het vaak bepaald niet veilig is om iets zomaar aan te zetten of alle regelaars naar maximaal te draaien, toont Donald keer op keer aan. In plaats van de wereld te redden, brengt hij haar vaak genoeg aan de rand van de afgrond. Gelukkig weten de verstandige neefjes Kwik, Kwek en Kwak het tij altijd op het nippertje te keren. Die hebben wél een handleiding: het Grote Woudlopershandboek, de pocket waar gewoon alles in staat.

In een veilige wereld heeft iedereen de handleiding gelezen voordat hij ergens aan begint. Ik weet ook wel dat dit een utopie is. Maar dat betekent wel dat er mensen in auto’s rijden zonder te weten hoe het licht aan moet, dat ergens een airco verwarmt in plaats van koelt of dat je gefrustreerd raakt omdat het je niet lukt om je smartspeaker aan de praat te krijgen. En daar wordt de wereld minder veilig van: verkeersongelukken, hitteberoertes en hackers liggen op de loer. Misschien vind je dat wat vergezocht, maar hé, ik word betaald om doem te denken en ben dus altijd op zoek naar wat er mis zou kunnen gaan. Relativeren komt daarna wel, als anderen hoopvol zeggen dat het toch niet zo’n vaart zal lopen.

Regelmatig wandelen er eenden over de plaatselijke fietspaden – echte eenden, geen stripfiguren. Als je komt aanfietsen, waggelen ze steevast de verkeerde kant op: ze steken het pad over in de richting waar jij een paar seconden later langsfietst. Ik wil maar zeggen: het zijn niet de slimste beesten. Met kraanvogels heb ik geen ervaring, maar als we Willie als voorbeeld nemen, dan zouden die wel eens heel wat slimmer kunnen zijn. Misschien dat ik daarom nog nooit een exemplaar op het fietspad ben tegengekomen.

Moraal van het verhaal: als je zelf meer een Donald Duck bent, luister dan naar wat de Willie Wortels in je omgeving te vertellen hebben. Ben je daarentegen zelf een Willie Wortel, kijk dan goed wat de Donald Ducks  van deze wereld écht nodig hebben, en bied daar een (uiteraard veilige) oplossing voor.

Je las zojuist de vijfhonderdste Security (b)log.

 

En in de grote boze buitenwereld …

• is tweefactorauthenticatie alleen veilig als je je niet in de luren laat leggen.
• zou een crimineel informatie hebben gestolen bij Europol.
• gaat een Zuid-Koreaan de gevangenis in voor het hacken van 400.000 huishoudens en het verkopen van camerabeelden uit die huizen.
• heeft de politie drie mannen aangehouden op verdenking van bankhelpdeskfraude en vriend-in-noodfraude.
• beschermt je Android-telefoon zichzelf als hij denkt dat hij gestolen is.
• gaat het nieuwe kabinet cybercrime strenger aanpakken.
• heeft het Britse NSCS een handreiking voor het betalen van losgeld gepubliceerd.
• moet Google een miljoenenboete betalen omdat ze Franse nieuwsberichten hebben gebruikt voor het trainen van hun AI.
• verdwijnen sommige automodellen van de markt vanwege cybersecurity-regels.