 |
| Afbeelding via Pixabay |
De
blog van twee weken geleden, over Willie Wortel, leverde een vraag op van een
trouwe lezeres: ik heb de handleiding van mijn nieuwe auto gedownload maar ik
begrijp nog lang niet waar alle knopjes en lampjes voor zijn. Ben ik dan meer
een Willie Wortel of toch een Donald Duck? Genie of kluns?
Een
interessante vraag. In mijn betoog gaf ik aan dat het vanuit beveiligingsoptiek
uiterst prettig is als handleidingen worden gelezen. Dat geldt voor een auto
natuurlijk ook: als je niet weet hoe je licht moet aandoen, dan begint het zo
rond de schemering gevaarlijk te worden. En als het rode lampje van het
motormanagement aan gaat, dan is het handig om te weten dat je niet nog even
naar huis moet doorrijden. Maar er zijn natuurlijk ook minder belangrijke
knopjes en lampjes. Bovendien is het best lastig om dat soort dingen allemaal
uit een boekje te leren. Je mist dan de look and feel van het dashboard.
Hoe
complexer de machine, hoe moeilijker dat wordt. Mijn zoon volgt momenteel een
pilotenopleiding. Voordat hij de lucht in mocht, kreeg hij eerst een paar
maanden theorieles. Daar leer je dan bijvoorbeeld wat er gebeurt als je aan je
stuur draait of trekt: op de ene vleugel gaat een klep omhoog, op de andere
omlaag, je staartvlak doet iets en je hoogteroer bemoeit zich er misschien ook
nog mee. Als je zoiets uit een boek moet leren, dan is dat lastig omdat je het
instrumentarium niet voor je ziet en de gevolgen van je handelingen niet
ervaart. In de theorie-examens moet de student aantonen dat hij weet hoe zo’n
vliegmachine werkt. Alsof je voor je eerste autorijles moet kunnen uitleggen
dat het linker- en het rechterwiel synchroon bewegen als je aan het stuur
draait, maar dat de draaisnelheden van de linker en rechter wielen verschillen.
Een belangrijk leerprincipe is dan ook training
on the job: ergens mee leren omgaan terwijl je het doet. Autorijlessen
werken zo, en aanstormende piloten gaan gelukkig ook echt de lucht in,
bijvoorbeeld om aan den lijve te ondervinden wat er gebeurt als je te langzaam
vliegt (dan valt het vliegtuig naar beneden) en natuurlijk vooral om te leren
wat je dan moet doen. Om diezelfde reden heb ik ooit een antislipcursus gedaan;
ergens lezen wat je moet doen als je auto in een slip raakt is toch heel iets
anders dan het meemaken en voelen. Ik herinner me een oefening waarbij een
bewegende plaat in de grond de achterkant van de auto een zwiep gaf, waardoor
de auto uit koers raakte. Vooraf was uitgelegd dat je dan vooral niet moet
remmen. En wat doe je de eerste keer? Je remt. Waardoor de auto gaat
rondtollen. Na deze ervaring weet je wat je te wachten staat en kun je veel
rationeler met de situatie omgaan: inderdaad niet remmen, maar wel gas los,
koppeling intrappen en de juiste kant op sturen.
Ook
informatiebeveiliging moet je oefenen. Een phishingmailtje of -sms’je leer je
nu eenmaal gemakkelijker herkennen als je er een paar hebt gezien, met de hints
erbij waaraan je het bericht had kunnen ontmaskeren. Maar zou je ook zoiets
groots en ingrijpends als een ransomware-aanval moeten oefenen? Jazeker!
Daarvoor hoef je natuurlijk geen echte besmetting te organiseren; je kunt een
scenario uitschrijven en dat, met de juiste mensen, aan een tafel uitspelen.
Onze collega’s van business continuity management hebben al vaak soortgelijke
oefeningen georganiseerd, waardoor crisismanagers en andere betrokkenen in de
praktijk hebben geleerd wat ze in zo’n situatie moeten doen.
Ben
ik meer een Willie of meer een Donald, vroeg Angela zich af. Ik antwoordde dat
de meesten van ons een Winald of een Dollie zijn: je bent hopelijk niet zo
klunzig als Donald Duck en waarschijnlijk niet zo geniaal als Willie Wortel,
maar iets daartussenin. Omdat je als Winald of Dollie nu eenmaal niet alles in
één keer kunt overzien, is het belangrijk dat je beseft dat je moet prioriteren:
in de auto is het belangrijker om te weten hoe je de stads-, dim- en
mistverlichting bedient dan dat je weet hoe je een van die lampjes moet
vervangen. Dat heb ik overigens afgelopen weekend gedaan en ik kan melden dat
je daarvoor toch bijna een Willie moet zijn. Maar doorgaans ben ik dus een
Winald. En jij, beste Angela, gaat waarschijnlijk als een Dollie door het
leven. Maar wees gerust: oefening baart kunst.
En in de grote boze buitenwereld …
- moet je je telefoon wekelijks een keer opnieuw opstarten.
- is de Nederlandse NIS2-wet zeker een half jaar vertraagd.
- moest een internetprovider door een malware-aanval bij honderdduizenden klanten de router vervangen.
- is het verstandig om bij de politie te checken of jouw gegevens gestolen zijn.
- werkt een internationale politiecoalitie samen tegen cybercrime in Operation Endgame.
- geeft dit artikel van Europol iets meer informatie over Operation Endgame.
- is het grootste botnet aller tijden opgerold.
- gaat de Autoriteit Persoonsgegevens toezicht houden op de Belastingdienst.
- maakt deze ransomware handig gebruik van BitLocker.
- blijf je maar beter weg bij deze gekraakte versie van MS Office.
- is een VPN geen wondermiddel.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten