vrijdag 1 oktober 2021

Twee stappen terug



“Beste beheerders, het wachtwoord van ons testaccount AABBCC01 is verlopen. Kunnen jullie dat resetten naar AABBCC00? Of blijft het wachtwoord gelijk aan de user-id?” Dit is een bijna letterlijke weergave van een mailtje van een testteam aan een beheerteam. Er wordt gevraagd om een nieuw wachtwoord, dat op één positie afwijkt van de user-id. Of daar zelfs gelijk aan is.

Ik kom daar zo op terug. Maar eerst dit. Oktober is traditioneel de cybersecuritymaand. Een maand, waarin wereldwijd extra aandacht wordt gevraagd voor de gevaren waarmee je te maken krijgt zodra je een voet op het internet zet. Voor veel mensen ligt dat tijdstip tegenwoordig onmiddellijk na hun geboorte, wanneer de trotse ouders de nieuwe wereldburger online zetten en daarmee zijn eerste persoonsgegevens lekken: naam, geboortedatum, foto. Het woonadres is voor een beetje googelaar gemakkelijk erbij te vinden. Ik ken – nog – geen gevallen waarbij de gegevens van baby’s misbruikt zijn, waarschijnlijk omdat bij hen niks te halen valt. Wat ik ermee wil aangeven is dat digitale presentie tegenwoordig zowat onvermijdelijk is en vaak buiten het medeweten en al helemaal zonder goedkeuring van de betrokkene plaatsvindt.

In Nederland vieren we de cybersecuritymaand met de campagne Alert Online (een initiatief van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat). Deze korte naam geeft precies weer waar het om gaat: dat je alert bent als je online gaat. Want de tragiek van die geweldige uitvinding, het internet, is dat het een afspiegeling is geworden van het echte leven, compleet met pestkoppen, criminelen, spionnen en idioten. Om dit onder de aandacht te brengen én om de weerbaarheid te vergroten, organiseren tal van organisaties activiteiten. Die zijn voor een deel gericht op de eigen medewerkers, maar er zijn ook tal van activiteiten voor een breder publiek (vaak is deelname kosteloos, maar niet altijd).

Toen ik dat mailtje uit de eerste alinea onder ogen kreeg, verzuchtte ik: “Wat hebben we aan al die mooie awareness-programma’s en -activiteiten, als het al helemaal aan de basis misgaat? Jongens, we moeten een flinke stap terugdoen, want we zijn mensen kwijtgeraakt terwijl we dachten dat we flink aan het opstomen waren!” Want er is van alles mis met dat mailtje. Het begint ermee dat de aanvrager zijn wachtwoord niet zelf wijzigt, maar dat aan een beheerder overlaat, waardoor de geheimhouding wordt doorbroken. En de meest mensen beseffen tegenwoordig dat een wachtwoord, dat (bijna) gelijk is aan het user-id, niet in aanmerking komt voor de kwalificatie ‘sterk’. Oké, het gaat hierbij slechts om een account in een testomgeving, maar het op peil houden van een zekere basishygiëne is overál belangrijk. Net zoals ik ervan overtuigd ben dat veilig gedrag thuis uitstraalt op hoe je je in je werk gedraagt, zo bang ben ik dat onveilig gedrag in de ene omgeving meegenomen wordt naar een andere.

In de Luxemburgse stad Echternach vindt ieder jaar een processie plaats om Sint Willibrordus te herdenken. Tot 1947 werden in deze optocht steeds drie stappen vooruit gezet, gevolgd door twee stappen achteruit. Daar hebben we de uitdrukking “processie van Echternach” aan overgehouden voor zaken die moeizaam voortgang boeken doordat er steeds weer een stap terug moet worden gezet. Het lijkt er nu op dat we met beveiligingsbewustzijn op het punt zijn beland dat we een flinke stap terug moeten doen om de mensen, die we onderweg zijn kwijtgeraakt, weer aan boord te krijgen. En zo’n mailtje herinnert ons ook eraan dat we, terwijl we toch echt wel vooruitgang boeken, regelmatig in de achteruitkijkspiegel moeten kijken om te zien of iedereen ons kan bijbenen.

Op slechts 1 enkele dag in het jaar vieren we Moederdag, terwijl verreweg de meeste moeders het verdienen om vaker in het zonnetje te worden gezet. Het thema informatiebeveiliging komt er met een hele maand aandacht al wat beter van af. Moeders verdienen meer aandacht, digitale veiligheid vereist het zelfs. Deze twee kwamen onlangs op een onverwachte plek samen. De Amerikaanse informatiebeveiliger Micah Lee onderzocht een lijst van twaalfduizend wachtwoorden. Daarin kwam maar liefst zeven keer ‘Jemoeder1’ voor (‘je moeder’ is een populaire uitdrukking onder tieners).


En in de grote boze buitenwereld …

 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten