Security (b)log: Mondkapjes

Militairen en mondkapjes. Dat zijn wel de beide elementen die vorige week het meest opvielen in het Romeinse straatbeeld. In beide gevallen ging het om beveiligingsmaatregelen, maar wel tegen heel verschillende dreigingen. De initiatiefnemers waren ook verschillend.

Eerst maar even die militairen. Die staan, in het kader van Berlusconi’s operatie Strade Sicure (veilige straten), al sinds 2008 zwaarbewapend op alle plekken waar veel mensen komen, zoals bij het Colosseum, het Vaticaan en de Piazza Navona, en ook elders in Italië. Om bijvoorbeeld bij een grote basiliek of het Colosseum binnen te komen, moet je tas door een scanner en jijzelf door een poortje. Dat zorgt voor lange rijen, waar de gidsen weer hun voordeel mee doen: ze vertellen je dat je urenlang in de rij staat, tenzij je je bij een gids aansluit, want daar zijn aparte ingangen met bijbehorende controlepoortjes voor. Daar zit natuurlijk een flinke dosis FUD in verwerkt (Fear, Uncertainty and Doubt). Zo bleek de op het oog lange rij bij het Vaticaan slechts twintig minuten te duren, terwijl gidsen graag bereid waren om ons – tegen een ruime vergoeding – te behoeden voor ‘urenlang’ in de rij staan.

Dan de mondkapjes. Die waren nadrukkelijk in het straatbeeld aanwezig, maar toch schat ik het percentage dragers op ruim onder de tien. De meeste kapjes waren van het type ‘bouwmarkt’ of ‘operatiekamer’, en die zijn niet geschikt om je tegen het coronavirus te beschermen. Bij verkeerd gebruik kunnen ze zelfs averechts werken. Ach, ik begrijp die mensen wel: het nieuws staat bol van de uitbraak in Noord-Italië, Rome ligt op slechts een uur vliegen van Milaan en dan wil je toch íets doen. Ik vermoed dat de mondkapjes ook in Italië schaars zijn, want ik heb slechts twee straatventers zien leuren met een paar exemplaren uit de bouwmarkt.

Zo’n maatregel gaat kennelijk ook snel vervelen, getuige de vele mensen die hun mondkapje niet voor neus en mond droegen, maar onder hun kin. Daar helpen ze dus écht niet. Maar ik zag ik ook nog een tweede maatregel: latex handschoenen. In de bus naar het vliegveld opende iemand met zo’n handschoen het luchtrooster boven z’n hoofd. Die heeft dus niet begrepen dat het virus zich via de lucht verspreidt en het daarom misschien minder slim is om in een gesloten ruimte met veel mensen de lucht rechtstreeks in je gezicht te laten blazen. Overigens las ik ergens dat nog niet onderzocht is of het virus de reis door zo’n beluchtingssysteem overleeft. Ik bedoel maar, op het gebied van mensenvirussen ben ik ook maar een leek (maar wel eentje met gezond verstand).

De vraag is altijd: waar wil je je tegen beschermen, en heb je daar eigenlijk wel goed over nagedacht? Ik heb me laten vertellen dat Japanners (los van de coronacrisis) met een mondkapje lopen als ze zélf verkouden of zo zijn, om anderen niet te besmetten. Ik wil best geloven dat ook de mindere mondkapjes in enige mate beschermen tegen het rondsproeien van virussen tijdens een hoest- of niesbui. Ik heb op het vliegveld van Rome één persoon gezien die z’n mondkapje even voordeed als hij een hoestprikkel voelde opkomen. Voor het overige zullen al die mondkapjes toch goedbedoelde pogingen zijn om de drager ervan te beschermen.

En die soldaten dan, waartegen beschermen die ons? Ze zien er wel stoer uit, maar met een mannetje of twee, drie kun je amper iets uitrichten tegen een professionele aanval. Dat zal hun doelgroep dus niet zijn, maar tegen een gewapende gek zijn ze, in combinatie met een dubbele rij dranghekken, ongetwijfeld behoorlijk effectief. Detectiepoortjes zijn ook maar zo sterk als de man of vrouw die erachter staat. Bij een kerk waar het niet druk was zat de beveiliger bellend achter het apparaat. Het poortje piepte, ik wees de gesp van mijn broekriem als vermoedelijke schuldige aan, hij gebaarde vragend naar z’n telefoon, ik liet zien dat ik er inderdaad ook eentje had en liep door. Ach ja, het was vast een heel belangrijk telefoongesprek.

Nieuwe computervirussen verspreiden zich sneller dan de antivirusindustrie kan bijhouden, waardoor de scanners de nieuwste virussen nog niet kennen als die zich bij jou aandienen. Is dat een reden om geen virusscanner te gebruiken? Nee! De meeste virussen worden gewoon herkend, en bovendien werken scanners al lang niet meer alleen op basis van informatie over de bekende virussen; ze kijken bijvoorbeeld ook of een programma zich ‘redelijk’ gedraagt en geen verdachte dingen van plan is. Er zijn veel maatregelen die in hun eentje geen volledige bescherming bieden, maar wel hun steentje bijdragen. Security by obscurity is daar een berucht voorbeeld van. Hopen dat iets veilig is uitsluitend door er geen ruchtbaarheid aan te geven is naïef, maar het hélpt wel. Maar we willen liever geen mondkapjes die schijnveiligheid bieden.