vrijdag 6 december 2019

Awareness officer


Soms hoor je een term waarbij je denkt: bestaat dit echt of nemen ze me in het ootje? Dat had ik deze week toen de term ‘certified awareness officer’ viel. Dat leek me toch wel een bijzondere specialisatie, want in mijn optiek hoort het kweken van security awareness – bewustzijn op het gebied van informatiebeveiliging – tot de kerntaken van iedere informatiebeveiliger.

De zoekmachine leverde dus wel degelijk hits voor deze zoektermen, al was ‘certified’ net iets te hoog gegrepen. Ik vond in Nederland een instituut dat je in één dag meent te kunnen opleiden tot Security Awareness Officer – geen speciale voorkennis vereist. Lijkt me een erg ambitieuze onderneming. Een ander instituut doet er drie dagen over om je voor deze rol op te leiden, en dan ben je in staat om je management te overtuigen van de noodzaak om aan bewustwording, gedragsbeïnvloeding en communicatie rondom informatiebeveiliging te werken, om passende maatregelen en activiteiten in te voeren én de effectiviteit van die maatregelen aan te tonen.

Het aantonen van de effectiviteit is lastig. Medewerkers vóór en na een campagne vragen stellen om hun bewustzijn te peilen levert een vertekend beeld op doordat je altijd een deel sociaal wenselijke antwoorden krijgt. Je zou kunnen kijken naar het aantal beveiligingsincidenten ervoor en erna, maar ook dat is in de praktijk moeilijk. De statistieken over bijvoorbeeld onderschepte malware zijn van zichzelf al zo wispelturig dat je daar geen bewustwordingseffect in zult herkennen. Je zou kunnen kijken naar het aantal mensen dat in foute mails op linkjes of bijlagen klikt, maar het aantal dergelijke mails dat nog weet door te dringen tot onze mailboxen is zo gering, dat dat ook geen representatief beeld zal opleveren. 

Ik ben een verklaard tegenstander van het versturen van lokmails naar medewerkers. Veel bedrijven doen dat wel: zelf een phishingmail in elkaar zetten, die naar medewerkers sturen en als ze dan ergens op klikken roepen: ha, dat had je nou niet moeten doen! Dat zou niet in onze bedrijfscultuur passen, vind ik. Door uitlokking loop je het risico dat medewerkers zich tegen de informatiebeveiligers gaan keren. Wellicht zou ik hier anders tegenaan kijken als ik in een andere organisatie zou werken. Waarmee ik maar wil zeggen: awareness is maatwerk. In een meer hiërarchische organisatie, met medewerkers die wellicht wat minder assertief zijn, kan dit juist een heel goed middel zijn.

Zelf ben ik meer van het faciliteren: wat kan ik doen om het voor jou gemakkelijker te maken om je netjes te gedragen? Ik ben bijvoorbeeld erg gecharmeerd van programma’s die je de mogelijkheid geven om met één druk op te knop te melden dat je een binnengekomen mailtje niet vertrouwt, waarna deskundigen in de organisatie kunnen onderzoeken of jouw gevoel juist was.

Het Amerikaanse SANS, naar eigen zeggen veruit het grootste instituut voor informatiebeveiligingsopleidingen ter wereld, spreekt liever van een security awareness & communications officer. In een functieomschrijving uit 2014 constateerde de auteur dat hij het woord communicatie wel erg vaak had gebruikt, veel vaker dan het woord security, en dat moet volgens hem toch wel betekenen dat communicatie een erg belangrijk onderdeel van awareness is. Tja, logisch, want hoe anders dan via communicatie kun je iemand bewust maken?

Graag had ik hier willen noteren dat in de gevonden omschrijvingen de toevoeging ‘cyber’ niet voorkwam, maar datzelfde SANS steekt daar helaas een stokje voor. In hun framework, waarin ze de cybersecurity workforce beschrijven, noteren ze drie cyberrollen: de Cyber Instructional Curriculum Developer, de Cyber Instructor en de Cyber Workforce Developer and Manager.

In feite ben ik ongemerkt al minstens acht jaar lang security awareness officer, want zo lang bestaat de Security (b)log. Iedere week probeer ik jullie aandacht te trekken voor informatiebeveiliging, en gisteren is daar een nieuwe mijlpaal aan toegevoegd, toen Sinterklaas aan honderden collega’s het Security (b)logboek uitreikte – een bloemlezing uit de honderden wekelijkse afleveringen. Bij de uitreiking van het eerste exemplaar heeft onze directeur de hoop uitgesproken dat ik nog heel lang doorga met de blog en dat is een onmisbaar steuntje in de rug. Uit lezersreacties en -aantallen  valt op te maken dat de formule aanslaat, en ik kan alleen maar hopen dat zij daarnaast ook het gewenste effect heeft, want dat is ook hierbij amper te meten. Alleen wanneer zo af en toe iemand een bedankje stuurt omdat ik hem of haar een handigheidje of weetje heb aangereikt, weet ik met zekerheid dat het schrijven van die blog de moeite waard was. In alle andere gevallen rest de awareness officer slechts hoop.

En in de grote boze buitenwereld …


... houdt de Amerikaanse belastingdienst een nationale security awareness week voor klanten en professionals.

... zijn notitie-apps niet alleen handig voor de gebruiker, maar soms ook voor anderen. Opslaan in de cloud = opslaan op de computer van iemand anders.

... is cryptojacking vaak een symptoom van gaten in de beveiliging.

... versleutelen tegenwoordig de meeste Android-apps hun netwerkverkeer.

... kunnen Android-apps de permissies van andere apps jatten. Dat is slecht nieuws voor gebruikers van tweefactorauthenticatie – voor ons allemaal dus.

... stelt dit artikel ons een wachtwoordloze toekomst in het vooruitzicht.

... kun je je Apple-horloge maar beter op slot houden.

... komt resilience in beeld als security faalt.

... doen de inlichtingendiensten hun naam alle eer aan.

... verplaatst Twitter niet-Europese gebruikers van Dublin naar San Francisco om te kunnen experimenteren zonder met de AVG te botsen.

... vormen slimme apparaten een factor van betekenis bij huiselijk geweld.

... staan sms’jes ook maar gewoon in een database. En die kan dus uitlekken.

... is het hergebruiken van wachtwoorden helemaal niet zo’n slecht idee. Huh?


Geen opmerkingen:

Een reactie posten