Watersnood

 

Afbeelding gegenereerd door ChatGPT

Apeldoorn, vrijdag 4 oktober 2024, 18.22 uur:  bij 70 duizend huishoudens ploft een mailbom op de mat: het drinkwater is besmet met de e.coli-bacterie (in de krant liefdevol de ‘poepbacterie’ genoemd), u dient het water drie minuten te koken alvorens het te drinken. Ook voor tandenpoetsen en het wassen van groente moet je afgekookt water gebruiken.

De bevolking spoedt zich acuut en massaal naar de supermarkt om flessenwater in te slaan. De nood is hoog – in één supermarkt gaan mensen zelfs op de vuist voor de laatste paar flessen. We zien beelden die we kennen uit verre landen, met mensen die winkelkarretjes voortduwen die maximaal zijn gevuld.  Aan het einde van de avond is dan ook nergens meer een fles te koop. Er wordt nog net niet geplunderd. Een winkelier vertelt in de krant hoe snel het water over de toonbank ging, en dat hij voor de volgende dag niet de gebruikelijke duizend liter, maar tien keer zoveel heeft besteld. De plaatselijke persfotograaf legt een auto vast waarvan de bagageruimte volledig is gevuld met waterflesjes. Ik heb ze geteld: er ligt rond de 140 liter water in die auto.

En wij? Wij bleven rustig thuis zitten. Want enerzijds vertrouwen wij erop dat als het waterleidingbedrijf zegt dat een paar minuten koken afdoende is, dat ook echt zo is, en anderzijds hebben wij al jaren een noodvoorraad drinkwater, precies voor dit soort gevallen. En we letten op de houdbaarheidsdatum, zodat het water tijdig ververst wordt (wat niet wegneemt dat het toch een beetje muf smaakt). En zo zijn er nog meer spullen die je maar beter in huis hebt voor als er eens iets raars aan de hand is. Een voorraadje voedsel ligt natuurlijk voor de hand; bedenk daarbij dat je misschien geen gas of elektriciteit hebt om het te bereiden en dat je het dus koud moet kunnen eten. Oplaadbare lampen zijn alleen leuk zolang er stroom is – lampen die (ook) op batterijen werken zijn beter, mits je voldoende volle batterijen in huis hebt. Een radio op batterijen is handig om op de hoogte te blijven van de voortgang van de misère.

In de ICT is dit het vakgebied van Business Continuity Management. BCM’ers regelen onder andere dat áls het een keer misgaat, áls onze ICT wordt getroffen door een calamiteit, de gevolgen beperkt blijven en we weer zo snel mogelijk terug zijn bij normaal. Dat doen ze door erop toe te zien dat teams, die verantwoordelijk zijn voor het in de lucht houden van ICT-diensten, optimaal voorbereid zijn op eventualiteiten. Er liggen plannen klaar en die plannen worden getest. En voor grote, ingrijpende gebeurtenissen trainen ze het crisismanagementteam, zodat ook deze mensen weten wat ze te doen staat als de dingen een keer heel anders lopen dan de bedoeling is.

Zoals het voorbeeld van de watersnood in Apeldoorn en de omliggende dorpen aangeeft, is het ook handig om thuis iets aan BCM te doen (al zou ik het dan misschien eerder HCM noemen: Home Continuity Management). Hierboven gaf ik al een aanzet tot een boodschappenlijstje; op de overheidswebsite denkvooruit.nl vind je nog meer informatie. Daar lees je bijvoorbeeld dat het ook handig is om wat contant geld in huis te hebben. Want bij een massale uitval van elektriciteit of netwerkverbindingen kun je ook niet meer pinnen, en de geldautomaat zal ook zijn sorry-scherm tonen. Dan ben je blij als je calamiteitencontanten in huis hebt en wél boodschappen kunt doen.

Maar dan niet gelijk gaan hamsteren hè. Hier bij ons moest de burgemeester eraan te pas komen om de bevolking op te roepen om niet te pakken wat je pakken kunt en rekening met elkaar te houden – gun de ander ook wat, was de boodschap. Ik moest terugdenken aan dat filmpje uit de coronatijd, waarin een schaterende heftruckchauffeur door een immens magazijn reed dat tot de nok toe was gevuld met wc-papier. Dat was toen het product waarvan we opeens vreesden dat het op zou raken. De run op water in Apeldoorn is nog opmerkelijker omdat het een lokaal probleem is. Overigens zijn heel wat mensen al naar omliggende steden uitgeweken om aan water te komen.

Terwijl water koken een prima alternatief is. Toegegeven, het is een beetje lastig. Ik ben zo gewend om mijn theewater uit de kokendwaterkraan te tappen, dat ik vanochtend straal langs de gevulde thermosfles keek en mijn mok onder de kraan vulde en pas toen de thee klaar was besefte dat ik fout zat. Voor het tandenpoetsen hebben we een fles water in de badkamer staan, gewoon omdat dat handiger is. Gekookt water moet nu eenmaal eerst afkoelen voordat je het voor dergelijke toepassingen kunt gebruiken.

Ondertussen is de waterleidingmaatschappij druk bezig om vier waterreservoirs, die elk drie miljoen liter water bevatten, te inspecteren. Daarvoor moeten ze leeg, maar dat kan niet allemaal tegelijk omdat er dan geen water meer uit de kraan komt. Dat is de reden waarom het zo lang duurt – in ieder geval tot en met de 14^e moeten we ons kraanwater wantrouwen. Vandaag (vrijdag) krijgen we weer een update. Hopelijk met goed nieuws. En ik ben ook wel benieuwd naar de oorzaak. Ondertussen heb ik mijn dagelijkse appel zojuist maar met een velletje keukenrol afgeveegd in plaats van hem onder de kraan te wassen. Ach ja, die kleine ongemakken.

 

En in de grote boze buitenwereld …

• is een Amerikaanse waterleidingmaatschappij gehackt.
• heeft de Nederlandse politie een beheerder van een drugsmarkt op het darkweb gearresteerd.
• kun je natuurlijk ook air-gapped computers hacken.
• geldt in Australië een meldplicht voor het betalen van losgeld bij een ransomware-aanval.
• zijn bij de grote politiehack ook privégegevens en foto’s van enkele politiemensen buitgemaakt.
• proberen cybercriminelen de spaarpunten van sporters te stelen.
• zijn de data van 31 miljoen gebruikers van The Internet Archive gestolen.
• hebben de Chinezen de tapkamers van Amerikaanse telecombedrijven gehackt.
• denken de meeste ambtenaren dat ze cybersecurity wel snappen.