vrijdag 18 januari 2019

High tea


Op onze verdieping staan de beide automaten voor warme dranken in een meubel waar je aan de voorkant een kartonnen bekertje uit moet pakken, om het zelf op de juiste plaats in de automaat te zetten. Onder beide automaten zijn er zijn vier horizontale cilinders voor bekers en in iedere cilinder past zo’n hele slurf bekers. Als je ervoor staat, dan kijk je dus tegen de onderkant van vier bekertjes aan. Alleen het eerste bekertje van elke cilinder is zichtbaar. Zie je het voor je? Mooi, dan kan ik het nog iets ingewikkelder maken. Drie van de vier cilinders bevatten zwarte bekertjes met het opschrift Douwe Egberts. De meest linkse cilinder bevat echter groen-witte bekers met het opschrift Pickwick. De bedoeling is duidelijk: driemaal koffie, eenmaal thee. Chocolademelkdrinkers komen er bekaaid af. En water moet je maar zien als thee zonder smaakje.

Laatst bedachten we een amateurpsychologisch experiment met bovenstaande opstelling. Stel, je pakt bij één automaat drie theebekertjes en plaatst die over de zichtbare koffiebekertjes. Je ziet dan bij die automaat alleen maar theebekertjes. Onderzoeksvraag: hoe reageer je als dorstige, koffiedrinkende collega? In het eerste scenario sta je helemaal alleen bij de automaten. Kies je dan voor de automaat die wél koffiebekers toont? En wat doe je in het tweede scenario, waarbij de automaat-met-koffiebekers bezet is? Ga je dan: (a) wachten tot die automaat vrij is, (b) bij de vrije automaat koffie tappen in een theebekertje of (c) bij de vrije automaat koffie tappen in een koffiebekertje dat je ‘leent’ bij de bezette automaat? We hebben het experiment overigens niet daadwerkelijk uitgevoerd. We hebben wel wat anders te doen, nietwaar.

De vraag waar dit experiment om draait is de volgende: hoe reageer je op een situatie die afwijkt van hetgeen je normaal vindt? Daar zijn zonder enige twijfel massa’s echte onderzoeken naar gedaan. Ik ga die niet napluizen, maar ik wil deze materie wel projecteren op mijn eigen vakgebied. Stel dat de website van je bank er plotseling totaal anders uitziet. Ga je wel of niet inloggen om die belangrijke, spoedeisende overschrijving te doen? De eerste vraag die ik mezelf zou stellen is: hoe ben ik hier terechtgekomen? Via een link waarop ik geklikt heb? Dan zou ik nog eens héél goed naar die link kijken. Financiële sites benader je bij voorkeur niet via links in mailtjes of zo, maar vanuit je eigen browserbladwijzers. Overigens komt er vast nog wel eens malware die bladwijzers aanpast van mijn.bank.nl in bank.nl.boef.com en je zo naar de namaaksite van een cybercrimineel leidt. Ik heb nog even gegoogeld maar geen bestaande aanval die zoiets doet kunnen vinden. Wel is er malware zoals Calisto (macOS) en MobileOrder (Android) die je bladwijzers naar de aanvaller opstuurt. Dan kan die zich alvast inlezen.

Banken (althans de mijne) waarschuwen je ruim op tijd als ze hun site op de schop gooien. Als het goed is, dan zou er dus geen sprake kunnen zijn van een site die plotseling heel anders is. Maar goed, we zaten nog in dat experiment en je moet nog steeds met spoed geld overmaken. In het bekertjesexperiment wijk je misschien uit naar de andere automaat; in het bankexperiment zou je naar een andere computer kunnen uitwijken, in de hoop dat daarop alles bij het oude is. Of je gebruikt de mobiele app van je bank. En je zou nog bij de bank kunnen informeren hoe dat zit. Uiteraard niet via een link op die vreemd uitziende site…

En wat is je slechtste optie? Aannemen of hopen dat het allemaal wel zal kloppen. Ik heb het al vaker gezegd: “eigenlijk” is het meest misbruikte woord in de informatiebeveiliging. Als in: ik weet dat ik nu eigenlijk niet moet doorgaan op deze site, maar ik moet nu eenmaal dringend geld overmaken. Dat zou je weleens meer geld kunnen kosten dan de bedoeling was.

Nogmaals: banken zullen zo’n rigoureuze wijziging niet onaangekondigd doorvoeren. Het gaat hier om mijn gedragsexperiment. Wees je ervan bewust dat een onverwachte wijziging – ook al is zij maar klein – een signaal kán zijn dat er iets mis is. Dit beperkt zich niet tot banken maar is universeel toepasbaar, bijvoorbeeld op webshops.

In werkelijkheid zijn de koffiebekertjes nooit het probleem, maar komt het wel eens voor dat de theebekertjes op zijn. Wat ik dan doe, als theedrinker? Ik tap in een koffiebekertje. Die zijn namelijk, afgezien van kleur en opdruk, identiek aan de theebekertjes. Er bestaan helemaal geen koffie- en theebekertjes. Er zijn alleen maar bekertjes. De suggestie dat er verschillende bekertjes voor verschillende dranken zijn is gewoon een sterk staaltje suggestie.

En in de grote boze buitenwereld …



... kun je een bom duiten en een auto winnen door die auto te hacken.

... kwamen oude WhatsApp-berichten onbedoeld terecht bij de nieuwe eigenaar van een telefoonnummer.

... zijn er weer virusscanners voor Android-toestellen getest. De link staat hier niet zozeer vanwege de vergelijking, maar meer als periodieke herinnering aan de noodzaak van een dergelijke app op je toestel.

... heeft een verzameling van miljoenen e-mailadressen met bijbehorende wachtwoorden online gestaan.

... hoef je ook weer niet helemaal in paniek te raken over die gelekte wachtwoorden.

... kun je ook systemen, die niet op een computer lijken, hacken.

... heeft een hacktivist, die een Amerikaans ziekenhuis DDoS’te, over zee naar Cuba wilde vluchten en door een Disney-boot werd gered, een lange gevangenisstraf gekregen.

... werkt de overheid aan een online ID voor iedereen.

... krijgt de politie bevoegdheden die ze niet zomaar zal gebruiken.

... wordt deze slimme mobiele malware alleen actief als de gebruiker beweegt.

... worden cryptominers ook steeds brutaler.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten