vrijdag 17 januari 2020

Procedures volgen


Gewoontegetrouw stapte Paul in de stoptrein van Apeldoorn naar Deventer Colmschate, net als een boel andere forensen. Normaliter stapt de machinist in Apeldoorn uit, loopt naar de andere kant van de trein en rijdt deze weer terug naar waar hij vandaan kwam. Zo niet echter op die bewuste dag. De machinist dacht dat zijn dienst erop zat. En weg was hij.

Toen de treinpassagiers dat door hadden, stapten ze ook uit, want vanaf perron vier zou weldra de intercity naar het oosten vertrekken. Toen ze het zich in die trein gemakkelijk hadden gemaakt, nadenkend over hoe ze vanaf het intercitystation op hun eindbestemming moesten komen, werd echter duidelijk dat ze die puzzel niet meer hoefden op te lossen. De machinist van de intercity was namelijk ter ore gekomen dat de trein op het andere perron geen meester (leuk spoorwegjargon) had, en om redenen waar wij slechts naar kunnen gissen had iemand – de machinist, de treindienstleider? – beslist dat de intercitymachinist de stoptrein zou overnemen. En zo kon het gebeuren dat uiteindelijk een lege stoptrein richting Deventer vertrok en een volle intercity in Apeldoorn strandde.

Wat kunnen we leren van deze gebeurtenissen? Laat ik om te beginnen een open deur intrappen: mensen maken fouten. En als meerdere mensen, die in hetzelfde proces zitten, min of meer gelijktijdig fouten maken, dan wordt de impact groter. Eerst was het probleem van Paul overzichtelijk: hij moest van het grote station op zijn eindbestemming zien te komen, terwijl zijn fiets een station verderop stond. Door de dubbele fout was Pauls probleem groter geworden: hij was nog steeds in Apeldoorn en zou dus op z’n minst later dan zijn bedoeling was thuis zijn.

Ook NS had een dubbel probleem: eentje op personeelsgebied en eentje op materieelgebied. Wie moest de in de steek gelaten intercity uit Apeldoorn wegrijden? Beide problemen zitten in deze ene zin: “wie” en “wegrijden”, als in: de trein is nu elders nodig, maar als hij daar niet beschikbaar is, hoe moeten de mensen die ermee zouden moeten reizen vervoerd worden? Ik denk dat die dag nog aardig wat mensen vertraging hebben opgelopen en in een propvolle trein hebben gezeten.

Tot zover de open deur. Maar er valt meer te leren. Bijvoorbeeld dat er een verschil kan zijn tussen wat je denkt te weten en hoe het echt zit. Die eerste machinist was ervan overtuigd dat hij voor die dag klaar was. Omdat hij dat zo zeker wist, heeft hij niet nog even z’n rooster gecheckt. Iets dergelijks heb ik laatst meegemaakt met een leverancier. Als je bij hem iets bestelt, dan stuurt hij een mailtje naar een beheeradres van jouw internetdomein. Als je dat mailtje beantwoordt, dan toon je daarmee aan dat jij de eigenaar van dat domein bent. In hun procedure (in jargon liefkozend een SOP’je geheten: Standard Operating Procedure) staat dat ze dat mailtje moeten sturen naar webmaster@hetdomeinwaarhetomgaat.nl. In dezelfde SOP staat een uitzondering: als het om een bestelling van óns gaat, dan moet dat controlemailtje niet naar webmaster, maar naar postmaster, omdat achter webmaster collega’s zitten die helemaal niets met deze materie te maken hebben, terwijl we postmaster wél zelf in de hand hebben.

Web- en postmaster zijn zogenaamde administratieve contacten
die standaard bij een internetdomein horen.
Als je “iets moet” van de houder van een domein
maar geen persoonlijk e-mailadres kent,
dan kun je daarheen mailen.
Voorbeelden van internetdomeinen zijn
overheid.nl en europa.eu.

In een SOP staat stap voor stap uitgelegd wat je moet doen. Ontzettend handig voor nieuwkomers. Maar als je zo’n procedure x keer hebt uitgevoerd, raak je natuurlijk vertrouwd met de stappen. Uiteindelijk kijk je amper nog naar je SOP, omdat je het toch wel weet. Maar bij uitzonderingen gaat het dus mis. Het controlemailtje van die leverancier wordt soms naar onze webmaster in plaats van naar de postmaster gestuurd. Gevolg: vertraging in de bestelling, met als worst case onbeschikbaarheid van onze diensten. Leerpunt: als het om belangrijke zaken gaat, kijk dan toch maar in je beschrijving of rooster, ook als dat niet nodig lijkt.

Een bekende NS-slogan luidde: waar zouden we zijn zonder de trein? Paul weet daar inmiddels het antwoord op. Maar hij had nog een andere spoorwijsheid: als je een trein wilt stoppen, dan moet je er niet voor gaan staan (want dat doet zeer), maar erin. Dat is ook een mooie hint voor informatiebeveiligers: als je invloed wilt uitoefenen, spring dan op die trein. Niet om hem te stoppen overigens, maar om hem verder te helpen.

Deze blog is geschreven in een trein die mij stipt volgens de dienstregeling van Schiphol naar Apeldoorn bracht.

En in de grote boze buitenwereld …


... wil Chrome binnen twee jaar third party cookies in de ban doen, omdat Google onze privacy nu eenmaal hoog in het vaandel heeft staan.

... lees je in dit artikel wat we al lang wisten: (ook) belangrijke mensen vertonen onveilig gedrag.

... staat Google klaar om deze high-risk users te beschermen. En dat hebben ze nu nog eenvoudiger gemaakt.

... betaalt de verzekering (uiteindelijk) het losgeld als een bedrijf niet op een andere manier van ransomware af kan komen.

... dreigen ransomware-criminelen steeds vaker met het openbaar maken van gegevens van het slachtoffer als deze het losgeld niet betaalt.

... oordeelde de Nederlandse rechter dat dergelijke afpersing niet strafbaar is.

... maken scammers handig gebruik van de ransomware-aanval op Travelex.

... is het uitzetten van een computer nog geen garantie dat hij niet met ransomware wordt besmet.

... zijn twee Amerikaanse gemeentes gehackt via hun niet gepatchte SharePoint-omgevingen.

... waarschuwt het NCSC dat de actuele kwetsbaarheid in Citrix niet volledig wordt verholpen door de beschikbare patch. Het NCSC adviseert om Citrix uit te zetten, omdat er actief misbruik wordt gemaakt van de kwetsbaarheid.

... viel het Medisch Centrum Leeuwarden ten prooi aan deze Citrix-exploit.

... kreeg ook Windows deze week te maken met een ernstige kwetsbaarheid. Dit werd door de NSA naar buiten gebracht, wat op zich al interessant is.

... delen dating-apps nogal wat gevoelige informatie met hun zakenpartners.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten