Bij de plaatselijke elektronicamarkt hangt een heel rek vol met slimme
speakers. Als een apparaat het predicaat ‘slim’ heeft, dan is het kwetsbaar,
stelt mijn beveiligingsheld Mikko Hyppönen. Want dan heeft het sensoren, is het
gekoppeld aan het internet en kan het iets doen. Haal je met zo’n ding niet een
spion in huis? Het is al vaker gezegd: George Orwell had niet voorzien dat
mensen zich vrijwillig zouden onderwerpen aan grootschalige bespieding.
De term ‘slimme speaker’ zal wel door een marketingafdeling zijn
bedacht. Het slimme zit ‘m namelijk helemaal niet in de spreekfunctie van zo’n
ding, maar in de luisterfunctie. Maar ja, ‘slimme microfoon’ is
marketingtechnisch een bedenkelijke term, want Big Brother. De microfoon
luistert naar je, waarna je vraag in een flits naar de cloud van fabrikant
wordt gestuurd, geanalyseerd en beantwoord. Nog een flits later klinkt het
antwoord uit de luidspreker.
Dat die winkel er zoveel in voorraad heeft, impliceert dat veel mensen
er eentje willen hebben, waarschijnlijk doordat veel andere mensen er al een
bezitten. Nou, dat blijkt wel mee te vallen. Uit een onderzoek*
onder een kleine vijfduizend Nederlandse consumenten kwam naar voren dat
slechts drie procent naar zo’n ding verlangt. Ruim dertig procent vindt ze te
duur en (slechts?) acht procent vertrouwt ze gewoon niet. Ruim een kwart van de
mensen vindt spraakbesturing oké, terwijl een paar procent méér daar sceptisch
over is. Maar hoeveel mensen hébben nu al een slimme speaker? Nou, in zo’n half
miljoen Nederlandse huishoudens staat er eentje. De bekendste is de Google Home
(drieëntwintig procent van de mensen kent die naam), daarna komen de Sonos Home
(17%) en de Amazon Echo (11%). De HomePod van Apple is bij slechts tien procent
van de respondenten bekend.
Stel je een stad ter grootte van Den Haag voor waar in elk huis een
slimme speaker staat. Is dat dan de belichaming van de dystopie die Orwells 1984 schetst? Waarvoor zijn de
bangeriken, waaronder ik mijzelf in deze context ook maar even schaar,
eigenlijk bang? Wel, dat ligt voor de hand: dat er de hele tijd iemand naar je
luistert. Maar is dat realistisch? Je moet die vraag in twee stukken knippen:
“de hele tijd” en “iemand”. Ja, er wordt de hele tijd naar je geluisterd. Het
kastje luistert namelijk of je “Hey Google” roept, of welk ander wekwoord jouw
kastje ook heeft. Dat luisteren gebeurt lokaal en komt niet verder dan de slimme
assistent zelf. Pas als je de magische woorden hebt uitgesproken gaat hij wat
in de seconden daarna wordt gezegd naar zijn thuisbasis sturen. En dan zit er
niet “iemand” naar je te luisteren, maar “iets”. Niet een heel leger mensen met
koptelefoons, maar een batterij computers, die proberen chocola te maken van
wat je zegt.
Tot zover de handleidingen. Ga je dieper graven, dan ontdek je dat er
wél mensen meeluisteren. Reviewers, die steekproefsgewijs controleren of hun
kastjes alles goed begrijpen. Duizenden zijn het er bij Amazon**, die
opnames uittypen en van aantekeningen voorzien, die vervolgens het systeem weer
in gaan. Zo kunnen ze hun product verbeteren. Je zou het niet denken als je het
gemak ziet waarmee je met die technologie omgaat, maar spraakherkenning is best
ingewikkeld. Lijkt me dus legitiem, mits de reviewers alleen geanonimiseerde
fragmenten kunnen beluisteren. En of de microfoon naar je luistert, kan hij
kenbaar maken met lampjes en geluidjes. Maar weet je nog dat we webcam covers gebruiken omdat we er niet
zeker van kunnen zijn dat iemand stiekem de camera aanzet, zonder dat het
lampje gaat branden? Dat kan bij de smart speaker net zo goed, lijkt me.
Er blijft dus voldoende ruimte voor complottheorieën. Met de vraag of ze
je afluisteren, bedoelen we meestal: luisteren ze iedereen af? Maar wat
als ze die vrijwillig gekochte gadgets slechts gebruiken om bepaalde mensen te
bespioneren? Of als inlichtingendiensten bij Google c.s. op de stoep staan en
toegang tot jouw microfoon eisen? Of als je slimme speaker of diens fabrikant
gehackt is en de cybercrimineel op zoek gaat naar informatie waarmee hij je kan
afpersen? Of als fabrikanten toch stiekeme dingen doen, zoals het inbouwen van
microfoons in apparaten waarvan je zelf nooit zou bedenken dat er een microfoon
in hoort te zitten? Dit verzin ik niet: begin dit jaar kwam aan het licht*** dat
de Nest Protect (een rookmelder “2.0”) een microfoon bevat. En o ja, Nest is a Google company.
George Orwell was een optimist, hoor je wel eens. En ik? Ik blijf
sceptisch ten aanzien van de mogelijkheden, maar tegelijkertijd denk ik dat de
kans klein is dat ze uitgerekend mij eruit zouden pikken. Als er maar genoeg
van die dingen in omloop zijn. Maar dat is voorlopig nog niet het geval.
En in de grote boze buitenwereld …
... moet Alexa voor de rechter komen omdat ze kinderen heeft
afgeluisterd.
... gebruikte een Spaanse voetbal-app de microfoon van smartphones om
cafés op te sporen die illegaal wedstrijden vertoonden.
... geeft de Autoriteit Persoonsgegevens tips over IoT-devices.
… is het Cybersecuritybeeld Nederland 2019 gepubliceerd.
... leidde een ransomware-besmetting in België tot het sluiten van
fabrieken van een grote vliegtuigonderdelenfabrikant in vier landen.
... kun je DDoS-aanvallen natuurlijk ook gebruiken tegen demonstranten.
https://www.tripwire.com/state-of-security/featured/ddos-attack-telegram-offline-hong-kong-protests/
... hebben cybercriminelen gamers in het vizier.
... zal misschien pas over een hele tijd blijken waarom de gemeente
Lochem interessant was voor een hacker.
... heeft een rechter de eerste schadevergoeding onder de AVG toegekend.
... staakt een belangrijke fabrikant van stemmachines de verkoop van
papierloze elektronische stemsystemen.
... kun je ook op analoge wijze data lekken.
... gaan de VS gemakkelijker digitaal in de aanval als je hen
bespioneert.
... staat Have I been pwned in
de etalage.
... zit er soms voorgeïnstalleerde malware op smartphones.
... is het internet lang niet meer zo vrij als in het begin.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten