Onderschat

In de laatste dagen van zijn presidentschap heeft Barack Obama toegegeven dat hij de invloed van desinformatie, hacking en wat dies meer zij heeft onderschat (1). Hij had het over de cyber influence op onze open maatschappij in het nieuwe informatietijdperk en daarmee doelde hij niet alleen op de Russische beïnvloeding van de Amerikaanse verkiezingen, maar ook op voorbije en aanstaande verkiezingen in Europa, die daar net zo goed aan ten prooi zouden kunnen (zijn) (ge)vallen. Nu zelfs Donald Trump schoorvoetend toegeeft dat het aannemelijk is dat de Russen dat soort dingen doen, moeten we toch langzaam inzien dat we een hoge prijs betalen voor onze zo gekoesterde informatievrijheid, zoals Obama aangeeft.

Journalisten hebben van oudsher de taak om informatie te vergaren, te verifiëren en te filteren. Het eerste betekent dat je op zoek gaat naar informatie, het tweede dat je controleert of het ook echt waar is en het derde moet ons behoeden voor een overdaad aan nieuws. Vroeger lazen we de krant, luisterden we naar de radio en keken we naar het journaal. Het nieuwsbulletin op de radio duurt vaak slechts twee minuten en het journaal op tv is ook al heel lang even lang, maar de krant werd steeds dikker, waardoor het al moeilijker werd om alles te verhapstukken.

En toen kwamen de nieuwe media. Tegenwoordig kan iedereen zelf informatie vergaren, maar die is dan vaak – als je buiten de traditionele media shopt – geverifieerd noch gefilterd. Plat gezegd: je krijgt ontzettend veel shit over je heen en weet vaak niet wat je moet geloven. En met dat laatste doe ik nog de aanname dat je kritisch bent. Er zijn echter ook mensen die minder goed in staat zijn om informatie en bronnen op hun waarde te beoordelen. Iedereen kan je van alles wijsmaken. Meer dan ooit is de beroemde “On the internet, nobody knows you’re a dog”-cartoon (2) een waarschuwing die we ons ter harte moeten nemen.

Als zelfs een Amerikaanse president, met al zijn topadviseurs en inlichtingenapparaat aan het einde van zijn termijn verzucht dat hij het een en ander heeft onderschat, wat kunnen jij en ik dan nog doen om niet in dezelfde valkuil te stappen? Meer dan je denkt, want als normale burger hoef je je niet tegen statelijke actoren (zeg maar buitenlandse inlichtingendiensten) te beschermen. Je krijgt in het ergste geval te maken met criminelen, bijvoorbeeld door een besmetting met ransomware of doordat een bedrijf wordt gehackt waardoor jouw gegevens op straat liggen. Helaas worden die criminelen wel steeds ‘beter’ en daarmee de dreiging die ervan uitgaat ernstiger.

Maar goed, zoals ik al zei: je kunt meer doen dan je denkt. Je belangrijkste wapen is je gezond verstand. Wees achterdochtig. Als informatie er vreemd uitziet, of ze nu de vorm heeft van een nieuwsbericht, een mailtje of een Facebook-post, besef dan dat jouw onderbuik wel eens gelijk zou kunnen hebben. “Het staat op internet, dus het is waar” is niet waar. “Waar rook is, is vuur” is een beter uitgangspunt. Maar dan moet je die rook wel willen zien. Natuurlijk schuilt daar het risico in dat je ook wel eens ten onrechte boe roept. Als je twijfelt over een bericht dat voor jou van belang zou kunnen zijn, dan kun je het vast wel via een ander kanaal checken. Kijk of je een nieuwsbericht ook op een goed aangeschreven site vindt, en wat zij ervan vinden. Kies je bronnen zorgvuldig. Dubieus mailtje ontvangen van een bekende? Bel hem of haar op of stuur een sms’je/appje en vraag of het bericht klopt. Simpelweg negeren zou op den duur slecht kunnen zijn voor je sociale of professionele contacten en bovendien kan die ander ook belang hebben bij een melding dat er iets geks aan de hand is.

Een nieuw tijdperk is aangebroken. Een tijdperk waarin staatshoofden op televisie over cybersecurity praten. Petje af voor degenen onder hen die deze voor hen ongetwijfeld abstracte materie durven te adresseren. Maar ik houd eerlijk gezegd mijn hart vast als er ooit, bijvoorbeeld over precies een week, een eigenwijs iemand zo’n hoog ambt gaat bekleden en dan vanuit de onderbuik gaat regeren. Voor ons gewone stervelingen betoogde ik hierboven dat die onderbuik een goede indicator is, maar op regeringsniveau zie ik toch graag een flinke dosis professionaliteit. Overigens heeft Trump vandaag New Yorks voormalige burgemeester Rudy Guiliani (72), die eigenlijk minister van Buitenlandse Zaken had willen worden, aangesteld als coördinator voor cybersecurity (3).

(1) http://www.washingtontimes.com/news/2017/jan/8/president-obama-i-underestimated-cyber-influence-i/
(2) https://en.wikipedia.org/wiki/On_the_Internet,_nobody_knows_you're_a_dog
(3) http://arstechnica.com/tech-policy/2017/01/rudy-giuliani-says-hes-brokering-industry-talk-on-the-cyber-for-trump/

En in de grote boze buitenwereld …

... gaan journalisten soms ver (te ver?) om iets aan de kaak te stellen.
http://www.nu.nl/internet/4383240/rtl-nieuws-hackt-accounts-politici-met-gelekte-wachtwoorden.html

... krijgt de Tweede Kamer pas nu een team om dergelijke hacks te voorkomen.
http://www.volkskrant.nl/tech/tweede-kamer-krijgt-team-om-hacks-te-voorkomen~a4447318

... blijken ook andere politici kwetsbaar te zijn.
http://www.rtlnieuws.nl/nederland/politiek/ook-partijdirecteuren-en-wethouders-kwetsbaar-voor-hackers

... geeft Youtuber Dylan Haegens handige tips tegen internetoplichting (als je Dylan niet kent: vraag maar aan je kinderen).
https://m.youtube.com/watch?v=i4N8dMH0Lpg

... is automatisch stemgestuurd bestellen misschien toch niet zo'n handige optie.
http://www.theregister.co.uk/2017/01/07/tv_anchor_says_alexa_buy_me_a_dollhouse_and_she_does

... waarschuwt dit filmpje voor 'honden op het internet’. Op zéér indringende wijze.
https://twitter.com/leicspolice/status/816207497329446912/video/1

... heeft het Britse NCSC een mooi overzicht van een aantal termen en hun betekenis gemaakt.
https://twitter.com/ncsc/status/816605096209448960/photo/1

... leidde onbeschikbaarheid van Douane-systemen tot chaos op Amerikaanse vliegvelden.
http://www.usatoday.com/story/news/nation/2017/01/02/customs-outage-causes-chaos-backups-airports/96093562/

... werd een vlucht vertraagd omdat een passagier een niet zo handige naam voor zijn netwerk had ingesteld.
http://www.bbc.com/news/technology-38404711

... verbetert Microsoft de privacy-instellingen van Windows 10.
https://blogs.windows.com/windowsexperience/2017/01/10/continuing-commitment-privacy-windows-10/#8C10suuC87Z5CuPv.97

... is er weer een gevalletje 'hack de hacker' opgedoken.
https://www.security.nl/posting/499750/Klantgegevens+forensisch+softwarebedrijf+Cellebrite+gestolen

... gaat Windows Goodbye je pc vergrendelen als je bent weggelopen. Helaas is nog niet bekend hoe intelligent die functie is.
http://www.windowscentral.com/dynamic-lock-aims-keep-your-pc-secure-locking-your-pc-when-youre-no-longer-present

… mag je nu ook al geen V-teken meer maken op foto’s omdat ze daar je vingerafdrukken uit kunnen reconstrueren. Dus: handen in de zakken! (En ogen dicht.)
http://www.telegraaf.nl/digitaal/27400556/___Pas_op_met_peace-teken_selfie___.html

… is er weer gedoe rond hackbare pacemakers.
https://tweakers.net/nieuws/119875/amerikaanse-fda-waarschuwt-voor-kwetsbaarheden-in-pacemakers.html